bibliotheekproject

Lieve allemaal,
De klus is op een oor na gevild! Boeken, boekenkasten en solar lampen zijn “rondbezorgd” en alle scholen die in aanmerking kwamen, zijn voorzien. Bij elkaar zijn dat er 14 geworden, 11 primary schools en 3 secondary schools.
Het bezorgen was overigens een avontuur op zich! Allereerst moest ik mij voorzien van passend vervoer. Er rijden hier in Rwanda ontelbaar veel Toyota pick-upjes rond maar die maat was te klein voor de boekenkasten. En een boekenkast op de moto vervoeren is zelfs voor mij, doorgewinterde motorrijder, iets te veel van het goeie.
Het District waar ik werk, Kamonyi, was zo behulpzaam om een kleine vrachtauto met chauffeur ter beschikking te stellen. En dat is een groot voordeel want zo’n chauffeur kent de ligging van alle grote en kleine scholen in het district, zelfs van de meeste verafgelegen scholen. En ook kent hij geen angst en is hij doorgewinterd in het nemen van de meest gekke hindernissen.
Dinsdagochtend vroeg vertrokken Appolinaire (Rwandezen hebben prachtige, soms ouderwets aandoende Franse namen) en ik eerst naar Kigali om de boeken bij de uitgeverij op te halen. Die uitgeverij is midden in de stad dus we hadden wel wat tijd nodig.
Faith, het uitvoerend persoontje bij de uitgeverij, had alles keurig ingepakt. Alleen, ze had er geen rekening mee gehouden dat alles over tien scholen verdeeld moest worden. Alle boeken zaten bij elkaar in een aantal enorme, haast niet te tillen dozen. De jongen, die de opdracht kreeg de boeken naar de auto te dragen, bezweek er bijna onder. En hij moest ook nog eens twee trappen op en af. Maar uiteindelijk was alles ingeladen, met een doelmatig zeil afgedekt (de regentijd is nog niet helemaal voorbij) en gingen we terug naar Musambira.
In het kantoor van de sector (bijna mijn buurman) hebben Appolinaire en ik een paar uur lang razendsnel gewerkt om alles over tien dozen te verdelen.
Daarna waren we wel aan een lunch toe. De mogelijkheden om uitgebreid te lunchen zijn hier in mijn dorp Musambira uiterst beperkt. De enig gelegenheid die ik ken is in het winkeltje van Baptiste. Hij verkoopt lekkere, zelfgemaakt samosa’s (gefrituurde deegflapjes met een groente of vleesvulling) en je kunt er ook een gekoelde fanta krijgen. Om dit alles te nuttigen, neem je plaats achter een soort vitragegordijn dat hij dwars door zijn winkeltje heeft gespannen: de ene kant is winkel en de andere kant is restaurant. Maar Baptiste is heel vriendelijk en mij zeer toegewijd sinds hij een woordenboek van me heeft gekregen. Sinds dat moment studeert hij ijverig Engelse woordjes en wil dat altijd met mij uitproberen. En ik moet zeggen, hij maakt vorderingen!
Na de lunch begon het echte avontuur. We hadden een tocht voor de boeg door drie sectoren: Musambira, Nyamyaga en Nyarubaka. Nu rollen die namen feilloos van mijn lippen maar het heeft me ongeveer anderhalf jaar gekost om ze zonder haperen uit te spreken!
We begonnen bij de meest afgelegen school: Ngoma want daar werden de boekenkasten gemaakt. De tocht naar Ngoma heb ik talloze malen afgelegd want het is een van ‘mijn’ scholen maar altijd per moto. En moto’s nemen over het algemeen vrij soepel alle hindernissen. Met een vrachtwagen dat traject afleggen is heel wat anders: schuddend, bonkend en voortdurend van versnelling wisselend ‘namen’ we kuilen, boomstambruggetjes, diepe voren in de weg (vanwege het regenwater), kleine riviertjes, smalle geitenpaadjes (waarbij we meer dan eens om de geiten heen moesten rijden) en vervaarlijke koeienhoorns want die zijn in Rwanda een paar maatjes groter dan de onze. En daarbij voortdurend zwaaiend naar allerlei kinderen, die luidkeels “Muzungu” roepend onze tocht begeleidden.
Mijn chauffeur was fantastisch: niet alleen was hij een held in het berijden van deze woeste wegen, hij zwaaide ook nog vriendelijk naar alle kinderen, begroette enthousiast kennissen die hij tegenkwam, reed zonder aarzelen om onhandige babygeitjes heen en hield zelfs in toen een prachtige vlinder voor zijn bumper heen en weer fladderde.
Met een laadbak vol kasten, dozen en de overgebleven solar lampen gingen we vervolgens langs Mukinga, Rukambura, Wimana, Cyambwe, Shaka, Musambira Ecole Primaire en nog zo wat scholen die overal verspreid in de heuvels liggen. We konden dat natuurlijk niet in één middag klaren (het kost meer dan een uur om van de een naar de andere school te ‘rijden’) en dus deden we deze morgen het restje. Na niet noemenswaardig oponthoud (alleen de sleutel van de office waarin alles tijdelijk gestald was, was nergens te vinden en de eigenaar was iets (drie kwartier) verlaat maar…….Nagy Bazo…no problem!.... een kniesoor die zich daar druk over maakt.
Het is een erg leuk project geworden en ik ben geweldig trots op alle mensen die dit voor de scholen van mijn sectors hebben mogelijk gemaakt. De foto’s geven hopelijk een beetje een impressie van het hele gebeuren.
Doordat ik alles hier in het land heb besteld en gekocht kon ik meer scholen voorzien dan ik aanvankelijk dacht. Het project was voornamelijk gericht op de basisscholen maar ook een paar van de sec. schools hebben voor wat de solar lampen betreft, meegeprofiteerd. Ook heb ik kunnen bijdragen aan een solar project van een heel ver afgelegen kleuter- en basisschool op een eilandje in het Kivoo meer. Dat is een project dat Tricia, mijn huisgenote uit het vorige huis, ‘onder handen’ heeft en aan het kleuterschoolproject van mijn vriendin Jane in Musanze (noord Rwanda).
Voordat ik vertrek, krijgen alle scholen nog een handleiding en een toolkit met materiaal om de bibliotheek in te richten. “Mijn” school, Het Eiland, heeft mij in het begin van mijn verblijf hier een aantal dozen met materiaal gestuurd en de restjes daarvan ga ik nu onder de scholen verdelen.
Op dit moment draait in Rwanda het L3 project, een project waarbij lezen en schrijven op alle mogelijke manieren gepromoot worden. Ook VSO volunteers zijn daarbij betrokken en ik hoop dat mijn opvolger daarmee verder kan gaan. Ik zal in ieder geval dat in mijn eindverslag krachtig aanbevelen.
En dan volgt als laatste een opsomming van de zaken die met jullie bijdragen gefinancierd zijn:
• boekenkasten (11 scholen)
• boeken (11 scholen)
• solar lampen (18 scholen)
• een solar panel (Lake Kivoo)
• transportkosten
• bijdrage aan de scholen voor bibliotheekmateriaal
• materiaal voor handleidingen, cartridges
• bijdrage kleuterschoolproject in Musanze (noord Rwanda)
• bijdrage bibliotheekproject Teacher Trainer College (TTC) in Butare
• 5 solar lampen voor VSO volunteers in de ‘buitengebieden’ zonder elektriciteit

Het was de moeite waard! Hetty