Het tweede jaar Rwanda begint…. verhuizen!

Lieve allemaal,
Het was niet zo gemakkelijk om na zes intensieve weken Nederland de draad weer op te pakken.
Hoewel het afscheid niet echt heel zwaar was (Veerle, Alfred en de kinderen waren op vakantie en Thijs en ik hadden een heel leuke laatste dag in Brussel), lukte het aanvankelijk niet echt goed om er weer in te komen. Hier in Rwanda was de zomer ook doorgegaan met allerlei activiteiten en de thuisblijvers hadden zich goed vermaakt. Bovendien waren allebei mijn huisgenoten er niet of nauwelijks (Tricia was in de UK en Judy vertrok na een paar dagen voor een vakantie door drie Afrikaanse landen met een marathon in Tanzania als toetje), dus ik had het rijk alleen.
Maar nu is alles weer ‘back to normal’ en vult de agenda zich gestaag. En dat is toch wat ik uiteindelijk het meest prettig vind.
Vorige week maandag arriveerde de nieuwe groep volunteers en dan realiseer je je hoe snel zo’n jaar voorbij gaat. Vorig jaar om dezelfde tijd stond onze groep in hun schoenen: onwennig rondkijken, je verbazen over alles wat je ziet en meemaakt, je onzeker bewegen door (een op het eerste gezicht onoverzichtelijk) Kigali, kortom ‘lijden’ aan alles waar net beginnende volunteers last van hebben.
Omdat we dat bij onze ICT (In Country Training) gemist hadden, was dat nu aan het programma toegevoegd: een sessie waarin de nieuwe groep kennis maakte met alle ins- en outs die verbonden zijn aan het placement in Rwanda.
Hoe kom je de eerste week door; hoe presenteer je jezelf in je nieuwe werkkring; hoe zijn je woonomstandigheden; deel je een huis met meerdere mensen of woon je alleen; hoe huur je een betrouwbare guard en een umukozi (huishoudelijke hulp). Wat ga je doen als de eerste zes weken om zijn en de schoolvakanties weer beginnen……
Er was nu voldoende tijd en gelegenheid ingebouwd voor de nieuwe lichting om al deze vragen af te vuren op de ‘ervaringsdeskundigen’ (te weten de groep van vorig jaar) en een aantal van ons, waaronder ik, deed z’n best al die vragen zo goed mogelijk te beantwoorden. Ik had gevraagd om mee te mogen doen omdat mijn toekomstige huisgenote, Margo, er ook zou zijn en het voor haar een hele geruststelling betekende als wij van te voren kennis konden maken. Bovendien zouden we alvast wat dingen kunnen regelen. Voorlopig komt ze bij ons in Gitarama te wonen, want het huis in Musambira dat voor ons gehuurd is, is nog niet klaar. Het is geen probleem (Nagyi baso!) want op deze manier kunnen we ons samen goed voorbereiden op de komende periode.
Het is natuurlijk spannend met om een volslagen onbekend iemand het komende jaar te gaan doorbrengen. Niet alleen gaan we samen wónen, we delen samen hetzelfde bureau in hetzelfde kantoor en worden geacht ook intensief samen te werken in de scholen. Dan moet het echt wel klikken. Maar de eerste indruk is van twee kanten positief en we starten vol goede moed.
Het huis is een plaatje en beslist niet zo basic als ik had gedacht. Het ligt midden tussen de andere huizen van het dorp Musambira maar heeft wel wat grond rondom en er is een stenen muur met een ijzeren poort die op slot kan. Je stapt meteen van buiten af onder de overdekte waranda door de huiskamer binnen; links onder de boog is de eetkamer, klein maar wel gezellig. Het huis heeft verder twee grotere slaapkamers en twee kleinere kamers. Er zijn drie badkamers (geen ‘hot shower’ dus dat wordt ‘mandiën’)en er is stromend water en elektrisch licht.
De keuken is buiten onder het afdak (er is een aanrecht)maar de kamer ernaast kan als keuken ingericht worden. We hebben dus ook ieder een eigen kamer en één kamer kan gebruikt worden als opslag/logeerkamer.
Foto’s zijn nog niet beschikbaar maar komen a.s.a.p.
Het huis moet helemaal worden ingericht want het wordt volkomen kaal opgeleverd. Er zijn helemaal geen kasten. VSO voorziet in een laag afsluitbaar kastje, een boekenkastje, een bed met matras, een eettafel met twee stoelen, een salontafel en twee lage stoelen, een waterfilter en een muskietennet p.p. maar verder moet je alles zelf aanschaffen. Je krijgt daar een vergoeding voor maar niet al te veel. Dus wordt er veel aan je eigen vindingrijkheid en creativiteit overgelaten.
Van te voren heb ik Margo alvast een lijst gemaild en ze is in Engeland naar een Ikea gegaan voor wat praktische, en niet hier te verkrijgen spullen. Wat precies weet ik nog niet maar volgens mij is het een inventief mens en komen we er samen wel uit.
Morgen is het ‘shoppingday’ voor de nieuwe groep en ik ga mee met Margo want het is leuk om van alles uit te zoeken. Haar placement is voor een jaar dus we beginnen en eindigen op hetzelfde moment op deze nieuwe plek.
Ik houd jullie (vanzelfsprekend!) op de hoogte.

Ook de trainingen zijn weer begonnen. Alle zomermaanden stonden de activiteiten in Rwanda vooral in het teken van de volkstellingen; omdat heel veel mensen alleen ‘in persoon’ te bereiken zijn en alles handmatig wordt ingevuld, werden hiervoor alle leerkrachten, head-teachers en DEO’s ingeschakeld en stonden alle trainingen stil. Maar nu is het werk bijna gedaan en kunnen we de eerste afspraken maken. Volgende week TMT bij de politie in Kigali (een andere groep dan de vorige keer) en half oktober 2 dagen TMT bij de organisatie PAJER (Le parlement des jeunes Rwandais), die activiteiten voor de jeugd organiseert en de jeugd daar zoveel mogelijk bij wil betrekken. Een van de Nederlandse volunteers heeft daar een placement en zodoende ben ik uitgenodigd.
Vorige week ben ik een aantal dagen naar Cyangugu geweest (aan het Kivoo meer bij Congo) om daar vervolgtrainingen te bespreken en vast te leggen.
En dan zal de komende tijd ook in het teken staan van overleg met Margo, een introductieronde langs al onze scholen en het maken van plannen en een gezamenlijk programma.
Ik ben weer terug…….!

Portret
In het kader van deze rubriek een portret van een head teacher. Zij zijn het vooral met wie ik het komend jaar weer intensief hoop te gaan samenwerken.

Cadeau voor Prospèr
Als wij op Karen’s terras zitten, genietend van een glas wijn en van de lichte warme avond in de frisse lucht na een tropische regendag, wordt er aan de poort gerammeld.
Een lange, slanke man staat voor de deur. Karen begroet hem enthousiast.
“Een van mijn headteachers”, stelt ze hem aan mij voor, “meet Prospèr”.
Prospèr is headteacher van een z.g. ‘Groupe Scolaire’, een school die ruim 3000 leerlingen telt, van de kleuterklas tot de tweede klas van het ‘VMBO’.
Prospèr is enthousiast, gedreven en nog niet zo lang HT van deze enorme school. Hij heeft soms werkdagen van 16 uur en zijn salaris is niet voldoende om er eigen vervoer op na te houden. Dus moet hij vaak hele afstanden lopend overbruggen.
Prospèr heeft één belangrijke missie: het motiveren van zijn teachers en het creëren van een positief werkklimaat, “Want”, verzekert hij mij als wij hebben kennis gemaakt en hij hoort dat ik een vriendin en een directe collega van Karen ben en dat wij regelmatig samenwerken, “als je goed en belangstellend voor je mensen bent, zullen ze beter presteren en dat komt direct de leerlingen ten goede”.
Prospèr spreek eenvoudig, maar goed verstaanbaar Engels, wat hij zich in minder dan zes maanden heeft eigen gemaakt. Toen Karen hem in september voor het eerst ontmoette, sprak hij alleen Frans als tweede taal. Maar de gedrevenheid van Prospèr maakt dat hij zich nu uitstekend in het Engels kan redden.
Dan komt Karen met een verrassing. Ze heeft pas, tijdens een korte vakantie in Zuid-Afrika, haar beide broers ontmoet. Van een van hen heeft ze een pocket camera gekregen, bestemd voor een ‘goed doel’.
Prospèr had Karen al eens toevertrouwd dat een van zijn liefste wensen zou zijn, een eigen camera te bezitten om allerlei mooie momenten van zijn school vast te leggen en zo een belangrijke bijdrage te leveren aan de ontwikkeling en de vooruitgang van de school en van de teachers.
Karen overhandigt hem de camera met toebehoren en dan zijn wij getuige van zijn onvervalste verrassing en blijdschap.
Hij weet het eerste moment niet wat hij moet zeggen. Nooit zag ik iemand zo oprecht blij zijn met een geschenk.
“Hoe kan ik je broer bedanken?” vraagt hij als hij zijn ontroering een beetje de baas is geworden.
Karen heeft een goed idee: ze haalt haar laptop en zoekt Keith’s adres op. Prospèr wil zelf zijn boodschap sturen en met wat hulp van onze kant komt het prima voor elkaar.
Prospèr neemt afscheid en nodigt mij uit om binnenkort zijn school te bezoeken.
En dan vertrekt hij, op vleugels.
“One of your golden moments”, zeg ik tegen Karen als wij ons een tweede glas wijn gunnen.
“Ja”, zegt ze, “ook als je maar een paar van deze mensen hebt ontmoet en ze een positieve duw in de goede richting hebt kunnen geven, ben je hier niet voor niets gekomen”.

Hetty